Pyły przemysłowe to cząstki stałe o średnicy ziaren do 100 µm, powstałe w wyniku spalania paliw kopalnych i in. procesów produkcyjnych, unoszone z dymem, a ze składowisk z wiatrem, jeden z głównych rodzajów antropogenicznych zanieczyszczeń powietrza.
Pyły przemysłowe powodują różne schorzenia dróg oddechowych (pylica płuc) u ludzi narażonych na ich długotrwałe działanie. Nadmierna koncentracja pyłów przemysłowych w powietrzu, zwłaszcza w dużych ośrodkach miejsko-przemysłowych, prowadzi do zmniejszenia dopływu promieniowania słonecznego do powierzchni ziemi, zwiększenia opadów (poprzez zwiększenie liczby jąder kondensacji), zwłaszcza bakteriobójczego ultrafioletu, i jest jedną z przyczyn powstawania smogu.
Pyły przemysłowe opadając na powierzchnię ziemi powodują zanieczyszczenia gleby, a wraz z wodą deszczową trafiają do wód podziemnych i rzek, także je zanieczyszczając.
ZANIECZYSZCZENIA PYŁOWE
Zanieczyszczenia pyłowe dzieli się w zależności od wymiarów ziaren na:
- pyły o rozdrobnieniu makroskopowym o wymiarach ziaren od 1 do 1000 ľm,
- pyły o rozdrobnieniu koloidalnym o wymiarach ziaren od 0,001 do 1 ľm.
W zależności od źródła pochodzenia pyłu lub formy jego występowania stosuje się podział na:
- pyły dyspersyjne, tzn. powstałe wskutek mechanicznego rozdrabniania ciał stałych (np. pył węglowy przy kruszeniu i mieleniu węgla w zakładach energetycznych),
- pyły kondensacyjne, powstałe w wyniku skraplania się i zestalania par różnych substancji chemicznych (np. sadza), występujące tylko w klasie o rozdrobnieniu koloidalnym.
Powstawanie zanieczyszczeń pyłowych wiąże się nierozerwalnie ze wszystkimi procesami produkcyjnymi i procesami spalania. Szczególnie duże ilości pyłów powstają przy spalaniu paliw stałych. Ilość i charakterystyka pyłów, jakie powstają w procesie spalania paliw stałych zależy od:
- rodzaju paliwa – stopnia rozdrobnienia, zawartości i składu mineralogicznego popiołu, spiekalności, zawartości części lotnych, wilgotności itp.,
- warunków spalania – rodzaju rusztu, natężenia cieplnego komory paleniskowej, temperatury spalania, warunków przepływu powietrza i spalin itp.
Ponadto „pyłotwórcze” są także procesy metalurgiczne oraz produkcja materiałów budowlanych, a zwłaszcza produkcja cementu.
Do zanieczyszczeń pyłowych zaliczane są pyły: ze spalania paliw, cementowo-wapiennicze i materiałów ogniotrwałych, krzemowe, nawozów sztucznych, węglowo-grafitowe i sadza, węgla brunatnego, środków powierzchniowo-czynnych i polimerów oraz szczególnie niebezpieczne zanieczyszczenia pyłowe takie jak: chrom, rtęć, ołów, kadm, arsen, cynk, mangan i in. Do pyłów szczególnie toksycznych należą także węglowodory aromatyczne (w tym rakotwórczy benzopiren).
O stopniu szkodliwości pyłów decyduje ich stężenie w atmosferze, skład chemiczny i mineralogiczny. Z pyłów mineralogicznych najbardziej szkodliwy jest kwarc.
Źródło definicji:
Definicje pojęć z zakresu ochrony środowiska, Miejsce publikacji GUS, Warszawa.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska.Miejsce publikacji Dz. U. 2008 nr 196 poz. 1217
